Het Sociaal Strafwetboek werd aangepast : Psychosociale risico's
In 2014 werd de bestaande wetgeving betreffende de preventie van psychosociale risico’s op het werk grondig gewijzigd. Zoals u vorige maand al kon lezen in Actuascan werd ook het Sociaal Strafwetboek aangepast. In dit artikel gaan we nader in op de wijzigingen rond psychosociale risico's. Een overzicht van de belangrijkste aanpassingen en toevoegingen.
De terminologie werd aangepast
Zo spreekt men niet langer over “geweld, pesterijen of ongewenst gedrag”, maar over de preventie van psychosociale risico’s, waaronder stress, geweld, pesterijen en ongewenst gedrag” (Afdeling 2).
Oude bepaling | Nieuwe bepaling |
Afdeling 2. Geweld, pesterijen of ongewenst gedrag | Afdeling 2. De preventie van psychosociale risico’s op het werk, waaronder stress, geweld, pesterijen en ongewenst gedrag op het werk, gezondheid en veiligheid op het werk en welzijn van de werknemers bij de uitvoering van het werk |
Risicoanalyse
Het nieuwe artikel 121 bestraft de werkgever die geen algemene risicoanalyse heeft uitgevoerd of geen risicoanalyse heeft uitgevoerd van een specifieke arbeidssituatie overeenkomstig de voorwaarden van de welzijnswet en de uitvoeringsbesluiten. Ook het sanctieniveau voor het uitblijven of onvolkomen zijn van risicoanalyse rond psychosociale risico’s werd gewijzigd: dit gaat van niveau 2 naar niveau 3.
Oude bepaling | Nieuwe bepaling |
Artikel 121. Preventiemaatregelen tegen geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk | Artikel 121. De risicoanalyse betreffende de psychosociale risico’s op het werk |
Met een sanctie van niveau 2 wordt bestraf, de werkgever, zijn aangestelde of lasthebber die: | Met een sanctie van niveau 3 wordt bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of lasthebber die: |
1° geen maatregelen treft om geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk | 1° geen risicoanalyse uitvoert betreffende de situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s op het werk, rekening houdend met de gevaren verbonden aan de elementen van de arbeidsorganisatie, de arbeidsinhoud, de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden en de interpersoonlijke relaties op het werk |
2° risicoanalyse betreffende de situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s op het werk uitvoert:
| |
3° risicoanalyse op het niveau van de specifieke arbeidssituatie |
Preventiemaatregelen
Het artikel 122 vermeldt alle verplichtingen in verband met de maatregelen tot preventie van de psychosociale belasting die op de werkgever rusten. Het gaat om een aantal verplichtingen die reeds opgenomen waren in het oude artikel 122, waar ook een aantal nieuwe verplichtingen aan werden toegevoegd.
Oude bepaling | Nieuwe bepaling |
Artikel 122. Verplichtingen inzake de bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk | Artikel 122. De preventiemaatregelen die betrekking hebben op de preventie van psychosociale risico’s op het werk |
Wordt met een sanctie van niveau 1 bestraft, de werkgever, zijn aangestelde of lasthebber die: | Met een sanctie van niveau 3 wordt bestraft de werkgever, zijn aangestelde of zijn lasthebber die: |
1° de resultaten van de risicoanalyse en de preventiemaatregelen niet opneemt in het globaal preventieplan | 1° niet de passende maatregelen treft |
5° niet de nodige bewarende maatregelen treft | |
8° geen procedures vaststelt die betrekking hebben op de wedertewerkstelling | |
10° niet de verplichtingen van de hiërarchische lijn bepaalt inzake de preventie van de psychosociale risico’s op het werk |
Nieuwe bijkomende bepalingen
Tot slot worden er ook volledig nieuwe bepalingen toegevoegd :
- Artikel 122/1 heeft het over de te sanctioneren nalatigheden ( sanctie niveau 3) rond het verzoek tot psychosociale interventie met collectief en individueel karakter.
- Artikel 122/2 behandelt de bijzonderheden rond de aanstelling en keuze van een preventieadviseur psychosociale aspecten, evenals de procedure van de aanwijzing .
- Art 122/3 rond de bijzonderheden rond de aanstelling en keuze van de vertrouwenspersoon, alsook de procedure van de aanwijzing en verwijdering uit zijn functie.
- Art 122/4 sanctioneert de werkgever of instelling die een vorming organiseert zonder te voldoen aan de wettelijke voorwaarden.
- Art 122/5 sanctioneert de andere verplichtingen inzake preventie van psychosociale risico’s. Dit artikel is onderverdeeld in drie paragrafen telkens met een eigen sanctieniveau.
- Een sanctie niveau 3 is voorzien voor de werkgever die nalaat preventiemaatregelen te nemen bij een wijziging van blootstelling aan psychosociale risico’s.
- De werkgever wordt gestraft met een sanctie niveau 2 voor het niet vragen van advies van comité voor preventie en bescherming op het werk over preventiemaatregelen, het niet meedelen van advies van ambtenaar belast met toezicht op welzijn op het werk, het niet vragen van advies aan preventieadviseur psychosociale aspecten, het niet bijhouden van een register, of wanneer de werknemers de vertrouwenspersoon of preventieadviseur niet kunnen raadplegen tijdens de werkuren.
- Een sanctie niveau 1 wordt opgelegd aan verzuim rond globaal preventieplan, jaarlijks actieplan en het openbaar maken van de coördinaten van nieuwe externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.
Bron: Wet van 29 februari 2016 tot aanvulling en wijziging van het Sociaal Strafwetboek en houdende diverse bepalingen van het sociaal strafrecht, B.S. van 21 april 2016.
Johan VAN MIDDEL, juridisch expert.