Bereid u voor op het zomeruur !

In de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 maart schakelen we weer over op het zomeruur. Om 2 uur zetten we de klok 1 uur vooruit. Dat betekent dus een uur minder slaap. Welke impact heeft dit op uw gezondheid, en wat kunt u eraan doen?

De gezondheidseffecten

Het vooruitzetten van de klok vraagt om enige aanpassing van ons slaapritme¹, en leidt tot een nettoverlies aan slaap in de week volgend op de invoering van het zomeruur². Sommige mensen kunnen last hebben van concentratiemoeilijkheden op het werk, depressiviteit of agressie en eetproblemen. Doorgaans zijn de meeste werknemers na een week volledig aangepast aan het nieuwe slaapritme.

Meer hartaanvallen

Volgens een onderzoek gepubliceerd in de American Journal of Cardiology³ was het risico op een hartaanval op de dag van de invoering van het zomeruur 71 procent groter dan op de zondag ervoor. In de week na de invoering van het zomeruur lag het aantal hartaanvallen 17 procent hoger dan gemiddeld. In België zijn 15.000 mensen per jaar⁴ slachtoffer van een hartaanval, oftewel 41 mensen per dag. Het zomeruur zou dus statistisch gezien 29 extra hartaanvallen inhouden op 27 maart, of 49 in de week van 28 maart.

Dit verhoogd risico zou te wijten zijn aan een verstoring van de hormonenbalans, gekoppeld aan een bloeddrukstijging ^3,5.

Wereldkaart: gebieden die zomertijd gebruiken (blauw), gebieden die geen zomertijd meer gebruiken (oranje), gebieden die nooit zomertijd hebben gebruikt (rood). Bron: Wikipedia 

Meer ongelukken

Een onderzoek in Sleep Medicine⁶ toonde aan dat het aantal verkeersongevallen op de maandag na de overschakeling op het zomeruur bijna verdubbelde, met een stijging van 92%. Volgens de meest recente epidemiologische gegevens7 gebeurden er in 2014 in België 41.481 verkeersongevallen met in totaal 53.975 slachtoffers, waarbij 727 mensen het leven lieten binnen de 30 dagen na het ongeval. Het zomeruur zou dus statistisch gezien 105 extra verkeersongevallen betekenen, met 136 slachtoffers, waarvan 2 dodelijke.

De stijging van het aantal ongevallen zou liggen aan vermoeidheid door de verstoring van het bioritme. Maar wellicht komt het ook doordat het 's ochtends langer donker is op de weg.

Vermoeidheid en concentratiestoornissen

Volgens een artikel in Sleep Medicine² duurt het een week voor we de effecten van het zomeruur helemaal van ons afschudden.

Het effect is vergelijkbaar met een jetlag. Ochtendmensen zullen er over het algemeen wat minder last van hebben⁸.

Wat kunt u doen ?

Ga vanaf woensdagavond elke dag een kwartiertje eerder slapen en sta ook iets vroeger op. De omschakeling is dan niet zo groot.

Wees ’s morgens, als uw wekker gaat, meteen actief en zorg voor veel licht en veel geluid. Hiermee activeert u uw interne biologische klok.

Stel risicovolle of delicate taken een week uit tot u aangepast bent aan het zomeruur en u uw slaaptekort heeft ingehaald.

Edelhart KEMPENEERS,
Medisch directeur Vlaanderen en Brussels Gewest

Bronnen

1. Chronobiol Int. 2013 Dec; 30(10): 1218-22. Effects of transitions into and out of daylight saving time on the quality of the sleep/wake cycle: an actigraphic study in healthy university students. Tonetti L et al.
2. Sleep Med Rev. 2013 Aug; 17(4):285-92. The impact of daylight saving time on sleep and related behaviours. Harrison Y.
3. Am J Cardiol. 2013 Mar 1; 111(5): 631-5. Incidence of myocardial infarction with shifts to and from daylight savings time. Jiddou MR et al.
4. Belgische Cardiologische Liga. 2011. Hartinfarct: neem het leven ter harte! Een bewustmakings- en informatiecampagne van de Belgische Cardiologische Liga.
5. Open Heart. 2014 Mar 28; 1(1): e000019. Daylight savings time and myocardial infarction. Sandhu A et al.
6. Sleep Med. 2001 Jan; 2(1): 31-36. Fatal accidents following changes in daylight savings time: the American experience. Varughese J et al.
7. Statistics Belgium. 2015 Dec 3. Verkeersongevallen 2014. Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium.
8. NRC Handelsblad. 2014 Mar 29. Maandag meer hartaanvallen? Voormolen S.