Prediabetes : tijdig opsporen is de boodschap

In een vorig artikel spraken we reeds over de gevaren van diabetes type 2.  In deze editie belichten we een andere groot gevaar : prediabetes, het voorstadium.

Naast de groep mensen die diabetes hebben bevindt  6,5% van de volwassen bevolking zich in de 'grijze zone' : dit wil zeggen zij hebben een duidelijk gestoorde glucoseverwerking, met een licht verhoogde bloedsuikerspiegel (glycemie >100-110 in nuchtere toestand) , maar nog geen diabetes (glycemie > 126 in nuchtere toestand). Men spreekt dan van gestoorde glucosetolerantie of 'prediabetes'.

Deze groep mensen loopt een aanzienlijk risico om op relatief korte termijn type 2 diabetes te ontwikkelen.

Van prediabetes zal u niets merken. Prediabetes geeft namelijk geen symptomen. "Zolang ik geen symptomen heb, waarom zou ik er iets aan doen?", zullen sommigen zeggen.

Antwoord : Omdat prediabetes wel degelijk nefast is voor uw gezondheid.

De gevaren

Het probleem stelt zich op 3 vlakken.

• Onbehandelde prediabetes leidt bijna altijd tot diabetes. Per jaar ontwikkelen 5-10% van de personen met prediabetes de echte diabetes. Ter herinnering: dit leidt tot schade aan bloedvaten (verhoogde kans op infarcten, beroertes,…), nieren en ogen, en brengt ook stoornissen van allerlei aard met zich mee: problemen met de bloeddruk, een vertraagde maaglediging, constipatie of diarree, moeilijkheden met het ledigen van de urineblaas, erectieproblemen bij mannen en vaginale droogheid of verminderde gevoeligheid bij vrouwen.
• Prediabetes zorgt ook reeds voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Prediabetes geeft ongeveer 1,5 maal zo veel kans op hart- en vaatziekten zoals hartinfarcten, hersentrombose,…
• Ten derde zorgt prediabetes voor een verhoogde kans op kanker. Inderdaad, via allerlei mechanismen waar we hier niet over zullen uitweiden, verhoogt prediabetes de kans met ongeveer 15% op allerlei kankers, voornamelijk kankers van het spijsverteringsstelsel en borstkanker.

Prediabetes wordt bovendien ook geassocieerd met overgewicht en alle gevolgen vandien.

Het is dus uitermate belangrijk om prediabetes op te sporen. Al te vaak worden patiënten nog onvoldoende ingelicht over licht afwijkende bloedsuikerwaarden. Nogal wat patiënten worden pas ingelicht als er reeds sprake is van echte diabetes, of als het vijf voor twaalf is. Bij licht verhoogde waarden moeten de patiënten reeds uitgebreid geïnformeerd en gewaarschuwd worden.

Wat als ik aan prediabetes lijd ?

Dan bent u op goede weg om diabetes te ontwikkelen, en dient u beslist uw levensstijl aan te passen !

• Lichaamsbeweging : 30 minuten lichaamsbeweging per dag vermindert je risico op type 2 diabetes met 30%. Sporten of intensieve lichaamsbeweging is gezond voor lichaam en geest maar niet voor iedereen even haalbaar. Probeer 5 dagen per week, minimum 30 minuten (dit mag gespreid worden over de dag, met minimum 10 minuten aan één stuk) aan een matige intensiteit te bewegen (activiteiten waarbij je iets sneller en dieper gaat ademen dan normaal, bijv. fietsen, stevig wandelen, zwemmen …).  U kan op een eenvoudige manier voldoende lichaamsbeweging inbouwen in uw dagelijkse bezigheden. Neem de trap in plaats van de lift, stap een halte vroeger of later van de bus, parkeer de auto iets verder, ga te voet om boodschappen, plaats een flesje water niet op het bureau maar in de koelkast op de verdieping, … Zo is ook het verzamelen van 10.000 stappen per dag geassocieerd met duidelijke gezondheidsvoordelen. Elke stap telt om diabetes te voorkomen ! Je diabetesrisico zal reeds in belangrijke mate dalen door je huidig aantal stappen per dag op te drijven met 2.500 à 3.000. Lichaamsbeweging werkt beter dan eenderwelk medicijn !
• Uw ‘zittende’ momenten verminderen geeft een extra daling van je diabetesrisico met 10%. Hoewel elke extra vorm van beweging geassocieerd is met extra gezondheidsvoordelen, zijn er reeds positieve effecten op je diabetesrisico bij kleine veranderingen, zoals het vermijden van langdurig zitten thuis of op het werk door regelmatig beweegpauzes in te lassen: ga op een andere verdieping naar het toilet, wandel rond tijdens het telefoneren, onderbreek de tijd die je voor de pc zit …
• Eet gezond en gevarieerd. Pas hierbij bijvoorbeeld de principes van de actieve voedingsdriehoek toe. Vooral het innemen van voldoende vezels, het beperken van de vet- en verzadigde vet-inname en het beperken van snelle suikers en de totale energie-inname, zijn belangrijk om het diabetesrisico zo laag mogelijk te houden.
• Indien u overgewicht hebt, dan zorgt 5% daling van het lichaamsgewicht voor een daling van je diabetesrisico met maar liefst 30% ! De eerste kilo’s zijn de belangrijkste. Vermijd teveel vrije suikers, zie www.suikertest.be .
• Stop met roken. Een roker loopt 50% meer kans op type 2 diabetes.

Dr. Mathieu VERSEE, preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en wetenschappelijk adviseur