Wegwijs in de etiketten op voedingsverpakkingen : keurmerken en nutri-scores
Thematische artikels 04 november 2019

Wegwijs in de etiketten op voedingsverpakkingen : keurmerken en nutri-scores

Je werd bij het boodschappen doen vast al wel geconfronteerd met de massa informatie op de verpakkingen. Hoe moet je de informatie op die etiketten interpreteren? Deze minireeks artikelen bieden tips.

Deel 3: keurmerken en Nutri-scores 

Keurmerken en de Nutri-score zijn extra, niet-verplichte, informatie op de verpakking. Maar waarvoor dient een keurmerk? Is het altijd betrouwbaar of is het enkel maar een verkoopargument? En hoe zit het met de Nutri-score? Op welke criteria wordt die gebaseerd?

 

Keurmerken

Een keurmerk moet bepaalde criteria van een product garanderen. Het wordt opgesteld op basis van specifieke keuringseisen en regelmatig herzien. Toch bestaan er veel (misschien zelfs té veel!) keurmerken. Het gevolg van die wildgroei aan keurmerken is dat de consument door de bomen het bos niet meer ziet en dat zorgt soms voor verwarring.

Om het kaf van het koren te kunnen scheiden, moeten we allereerst een onderscheid maken tussen commerciële en niet-commerciële keurmerken.

Een commercieel keurmerk houdt zich aan een aantal criteria, maar deze worden zelf bepaald door de fabrikant of producent.

Bij een niet-commercieel keurmerk worden de keuringseisen opgesteld door organismen die onafhankelijk zijn van de producent of van de fabrikant. Die organismen kunnen zich op alle niveaus bevinden : internationaal, Europees, nationaal, enz. Ze voeren regelmatige controles uit op de productieprocessen van de producten die het keurmerk dragen. Die producten zijn dus gegarandeerd afkomstig van een kwaliteitsvolle keten.

Een keurmerk omvat altijd een logo, de naam en het nummer van het onafhankelijke certificeringsorganisme op de verpakking.

Hier volgen enkele voorbeelden van onafhankelijke, niet-commerciële keurmerken :

 

"Bio"-keurmerken

Internationaal keurmerk
Belgisch keurmerk
Frans keurmerk

Keurmerken voor duurzame producten

Internationaal keurmerk voor duurzame producten
Internationaal keurmerk voor duurzame palmolie
Internationaal keurmerk voor duurzame aquacultuur
Internationaal keurmerk voor duurzame aquacultuur
Internationaal keurmerk voor duurzame visserij op wilde vis

Keurmerk voor fairtrade-producten

Internationaal keurmerk

Internationaal keurmerk


Andere keurmerken

Belgisch keurmerk voor Belgisch fruit en groenten 
Vlaams keurmerk voor streekproducten 
Europese keurmerken voor beschermde oorsprongsbenaming (BOB) of beschermde geografische aanduiding (BGA) 
Europees keurmerk voor vegetarische producten
Internationaal keurmerk voor veganistische producten 
 
 
 

 

De Nutri-score

In Frankrijk is de Nutri-score sinds kort verplicht en je vindt hem momenteel in België ook al op de producten van verschillende bekende merken.

Het is een vereenvoudigd informatief logo dat een idee geeft van de voedingswaarde van een voedingsmiddel.

Het kan je helpen gezondere keuzes te maken wanneer je boodschappen doet, door je te helpen kiezen uit verschillende producten in een rek of door verschillende merken van hetzelfde product te helpen vergelijken. Al is het daarvoor wel nodig dat alle merken eraan meewerken…

De schaal van de Nutri-score bestaat uit 5 letters, gekoppeld aan 5 kleuren. Daarbij staat A (groen) voor de beste en E (rood) voor de minder goede voedingskwaliteit.

De score op het vlak van voedingswaarde wordt berekend op basis van de samenstelling van het product en vooral op basis van de hoeveelheid van de te verkiezen en te beperken voedingsstoffen. De criteria voor de beoordeling van de producten zijn :

  • het hoge vezel- en eiwitgehalte,
  • de verhouding fruit, groenten en oliehoudende vruchten,
  • het lage gehalte aan calorieën, verzadigde vetzuren, suiker en zout.

De Nutri-score heeft echter ook zijn beperkingen. Hij houdt namelijk geen rekening met de bewerkingsgraad van de voedingsmiddelen, bijvoorbeeld, of met de aanwezigheid van additieven. En er wordt evenmin rekening gehouden met de werkelijk geconsumeerde hoeveelheden of met hoe vaak het product wordt geconsumeerd. Dat zou kunnen leiden tot een stigmatisering van de consumptie van bepaalde voedingsmiddelen en tot een culpabilisering van de consumenten, wat uiteraard niet de bedoeling is.

Wat moet je onthouden ?

Blijf kritisch !

  • Een keurmerk is een goed hulpmiddel, maar het moet geen absolute kwaliteitsreferentie zijn. Je zult producten aantreffen met een gelijkwaardige of betere kwaliteit, ook zonder keurmerk, in sommige korte ketens, bijvoorbeeld. Vraag je af wat de bedoeling is van het keurmerk: de kwaliteit van het product garanderen of het doen verkopen?
  • De Nutri-score kan je helpen bij het kiezen tussen twee producten, maar hij heeft zijn beperkingen. Kijk ook naar de aanwezigheid van additieven en naar de mate waarin het product werd bewerkt.


Voor wie nog meer wil weten 

Wij organiseren een activiteit rond het lezen van etiketten in het kader van één van onze workshops BEFIT FOOD. Aarzel niet contact op te nemen met experconsult voor meer informatie.

 

Astrid Bovesse
Diëtiste bij Experconsult