De impact van verslavingen op het werk

Februari is de maand van tournée minérale, het ideale moment om in te zetten op preventie en sensibilisering rond alcohol en drugs op het werk. 

De Belg drinkt gemiddeld meer dan 12 liter pure alcohol per jaar. Dat is één van de hoogste cijfers voor alcoholverbruik in Europa¹. We grijpen daarom deze "Tournée minérale"-maand aan om nog eens te herhalen dat de consumptie van alcohol, drugs en medicijnen een zware impact kan hebben op de gezondheid, het gedrag en de sociale relaties. Het kan niet anders dan dat dit ook een impact op het beroepsleven heeft. Het is belangrijk om hier als werkgever voldoende op in te zetten en ongewenst gedrag op het werk te voorkomen.

• Wanneer spreken we van verslaving op het werk?
• Impact van verslaving op het werk
• Wetgeving
• Preventiebeleid rond alcohol en drugs
• Ondersteuning van Cohezio 

Wanneer spreken we van verslaving op het werk?

Onder verslaving op het werk begrijpen we een ongezonde behoefte en afhankelijkheid aan alcohol, drugs of psychoactieve medicatie, met eventuele schadelijke gevolgen voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de medewerker zelf en diens omgeving.

Elk overmatig middelengebruik die korte- of langetermijnrisico’s inhoudt, wordt in feite als problematisch beschouwd. De risico’s voor de persoon met de verslaving:

• lichamelijk: slapeloosheid, nervositeit, geheugenverlies, bewustzijnsverlies, hartaandoeningen, …
• psychisch: concentratiemoeilijkheden, angst, droefheid, stress, stemmingswisselingen, gedachten aan zelfdoding, …
• sociaal: financiële, professionele en/of familiale problemen, conflicten, isolement, … 

Impact van verslaving op het werk

Het gebruik van alcohol, drugs en/of psychoactieve medicatie tijdens het werk kan de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de werknemers en hun omgeving aantasten. Wanneer een werknemer onder  invloed van alcohol of drugs is op de werkplaats of tijdens het thuiswerk, dan kan dit op verschillende vlakken gevolgen hebben:

• slechtere prestaties op het werk: meer fouten, langere reactietijd, aandachts- en coördinatieproblemen, …;
• meer ziekteverzuim;
• toegenomen risico op arbeidsongevallen en op de weg van en naar het werk, zowel qua frequentie als ernst;
• voor de samenwerking tussen medewerkers: risico op conflicten, agressiviteit, moeilijke integratie, organisatieproblemen, … 

Wetgeving

Ben je actief in de privésector? Dan is het een wettelijke verplichting om een beleids- of intentieverklaring rond alcohol en drugs op te stellen. Hoe dan ook raadt Cohezio je ten zeerste aan hierop in te zetten. 

Preventiebeleid rond alcohol en drugs

Wanneer je binnen de organisatie het probleem van het middelengebruik van een medewerker wil aankaarten, is het best dit te doen vanuit het uitgangspunt van diens werkprestaties en -relaties. Het misbruik van middelen wordt op een gelijkaardige wijze behandeld als elk ander probleem met het functioneren, met schriftelijke feitenverslagen voor een grotere efficiëntie.
 
De 4 pijlers van het preventiebeleid

De achterliggende filosofie is preventie, snelle signalering en het verhelpen van functioneringsproblemen te wijten aan alcohol en drugs.  

1. Informatie en preventie. Het is belangrijk dat leidinggevenden en werknemers ingelicht worden over het preventiebeleid dat opgezet werd rond verslavingsproblematiek. Doel is het tijdig kunnen opsporen van problematische toestanden zodat men hier op gepaste wijze kan reageren.  
2. Regels. Het opstellen van regels voor het personeel rond alcohol- en druggebruik, die opgenomen worden in het arbeidsreglement. Deze regels stellen duidelijke grenzen die iedereen dient te respecteren om functioneringsproblemen te voorkomen.
3. Procedures. Het opstellen van procedures die men volgt bij vaststelling van functioneringsmoeilijkheden op het werk of veronachtzaming van de geldende regels. Wie doet de vaststelling? Hoe? Wie wordt op de hoogte gesteld? Welke opvolging is er?
4. Ondersteuning. Naargelang het concrete geval kun je beroep doen op de preventieadviseur-arbeidsarts, de preventieadviseur psychosociale aspecten, de vertrouwenspersoon, de personeelsdienst, … om de werknemer met een verslavingsprobleem bij te staan. Deze ondersteuning moet steeds met volledige waarborg van vertrouwelijkheid en respect voor de privacy geboden worden. 

 Ondersteuning van Cohezio

Onze arbeidsartsen en preventieadviseurs psychosociale aspecten kunnen je op verschillende manieren bijstaan bij de preventie van verslavingen. 

• Analyse van psychosociale risico’s. Samenwerking rond het opstellen, evalueren en/of aanpassen van een preventiebeleid rond verslavingen in de onderneming.
• Ondersteuning van de onderneming bij de opstelling van een intern beleid rond de preventie en aanpak van verslaving op het werk. Deze ondersteuning kan verschillende vormen aannemen:
  • Een praktische gids om zelf een beleid uit te werken voor jouw onderneming. Daarnaast stellen we ook aanvullend verschillende templates, checklists en formulieren ter beschikking.
  • Advies door een preventieadviseur-psychosociale aspecten m.b.t. het verslavingsbeleid in de onderneming
  • Deelname aan een stuurgroep met als doel een verslavingsbeleid tot stand te brengen
• Sensibilisering gericht op werknemers over de oorzaken en gevolgen van verslaving op het werk. Cohezio biedt aan klanten heel wat sensibiliseringsmateriaal aan via Cohezio4u.
• Sensibilisering gericht op de hiërarchische lijn over de alarmsignalen en de beste manier om met dit soort situatie om te gaan.
• Het coachen en begeleiden van leidinggevenden die moeilijkheden ondervinden met de aanpak van de problematiek op het terrein. 
• Ons coaching- en opleidingscentrum bao academy biedt een opleiding aan “De rol van de arbeidsarts in het alcohol- en drugsbeleid”

Contact

Aarzel niet om vrijblijvend contact op te nemen met een preventieadviseur psychosociale aspecten van Cohezio voor advies of voor het maken van een afspraak. Dat kan via e-mail naar fos@cohezio.be of telefonisch via +32 (0)2 533 74 44 (maandag tot vrijdag van 8u tot 17u). 

1. Tournée Minérale - Een maand zonder alcohol (tourneeminerale.be)  
2. Alcohol en andere drugs (FOD WASO 2017, p. 13)