Re-integratie: perspectief bij definitieve arbeidsongeschiktheid
Thematische artikels 22 januari 2024

Re-integratie: perspectief bij definitieve arbeidsongeschiktheid

Langdurig in ziekteverlof zijn is voor niemand een fijne situatie: niet voor de werkgever, maar ook niet voor de werknemer. Onze arbeidsartsen staan werknemers als vertrouwenspersoon bij tijdens het volledige re-integratietraject. Zij kunnen perspectief bieden, ook voor personen die definitief arbeidsongeschikt verklaard worden. 

Een succesvolle re-integratie is het eerste doel

Idealiter vermijd je dankzij een op punt gesteld beleid rond welzijn op het werk dat werknemers uitvallen. Werknemers die langdurig afwezig zijn, kunnen altijd een gesprek aanvragen bij hun arbeidsartsen. Arbeidsartsen staan werknemers bij tijdens het volledige re-integratietraject. Hun eerste bekommernis is om werknemers terug aan het werk te krijgen bij hun huidige werkgever.  De arbeidsarts geeft werkgevers hiervoor advies, bijvoorbeeld rond mogelijk aangepast werk. Als werkgever is het belangrijk om te weten dat je best zo snel mogelijk start met een plan  van aanpak voor de re-integratie van werknemers in afwezigheid wegens ziekte. Onderzoek bevestigt dat wanneer je als werkgever extra aandacht en begeleiding besteedt aan dit traject de kans op een goede re-integratie van je werknemers enorm verhoogt. Meer informatie over het re-integratietraject lees je op deze pagina

Wat bij definitieve arbeidsongeschiktheid?

Soms is het voor een werknemer niet meer mogelijk om bij zijn huidige werkgever nog passend werk te vinden. Zelfs wanneer het re-integratietraject eindigt en wanneer een werknemer definitief arbeidsongeschikt wordt verklaard, hoeft dit niet het einde van het verhaal te zijn. Onze arbeidsartsen kunnen de werknemers die hier interesse voor hebben bijstaan en samen met hen een aanmeldingsformulier invullen voor VDAB, Actiris of Forem als de werknemer woont in Vlaanderen, Brussel of Wallonië. Zo geven ze werknemers die niet meer bij hun huidige werkgever kunnen blijven meteen een perspectief, waardoor ze minder vaak bij de pakken blijven zitten. 

In plaats van hen naar huis te sturen met de stempel “invaliditeit” of “ongeschikt voor werk”, sturen ze hen naar huis met hoop en ondersteuning richting ander werk in de toekomst. Dankzij de vertrouwensrelatie met de arbeidsarts kan deze boodschap gegeven worden op een puur vrijblijvende basis, zonder druk of verborgen agenda. 

Nikolaj Bassele, Expert re-integratie Antwerpen bij VDAB: “De evaluatie van het pilootproject toonde duidelijk aan dat de uitstroom van mensen die terug aan het werk gaan één jaar na aanvang van een traject bij VDAB hoger ligt wanneer ze rechtstreeks via de arbeidsarts worden doorverwezen (41%) dan wanneer we moeten wachten op een doorverwijzing van het Riziv (27%).” 

Vrijblijvend contact met VDAB biedt perspectief

Het aanmeldingsformulier verlaagt de drempel, maar het initiatief om contact op te nemen met VDAB ligt nog steeds bij de werknemer. Zij beslissen zelf of en wanneer ze contact opnemen met VDAB. Het grote voordeel is dat mensen dankzij de doorverwijzing van de arbeidsarts sneller contact opnemen en minder lang thuis zitten met het negatieve idee dat ze niets meer waard zouden zijn op de arbeidsmarkt. Dit zijn vaak heel gemotiveerde mensen die graag willen werken, maar zelf even niet goed weten wat en hoe. 

Bij de VDAB zullen zij eerst en vooral uitgenodigd worden voor een gesprek met een bemiddelaar. De bemiddelaar peilt naar hun vragen, noden, werkervaring en eventuele problematieken. Zo gaan ze samen op zoek naar wat er het best aansluit op hun noden en hun capaciteiten. VDAB begeleidt hen in hun (her)oriëntatie, maar biedt ook sollicitatiebegeleiding of herscholing waar nodig. Dat gebeurt vaak in stappen. Een stage of vrijwilligerswerk kan helpen om uit te testen wat mogelijk is en om weer geleidelijk voeling te krijgen met de werkcontext. Soms wordt er eerst gekozen voor gespecialiseerde begeleiding door een partner. Het is niet altijd mogelijk om meteen voltijds weer te gaan werken, maar dan vormt gedeeltelijke werkhervatting een mooie opstap richting de arbeidsmarkt. Er zijn heel wat opties. Belangrijk is om het perspectief te blijven zien. 

Werknemers kunnen ook zelf rechtstreeks contact opnemen met VDAB zonder aanmeldingsformulier. Ook wanneer ze (nog) niet arbeidsongeschikt verklaard zijn, kan het nooit kwaad om al eens een verkennend gesprek te hebben over hun opties. 

Advies voor werkgevers

Het belangrijkste advies voor werkgevers is om alle lijnen open te houden. Houd een goed contact met een werknemer die langdurig afwezig is. Want zolang het re-integratietraject loopt, is dit jouw werknemer. De slaagkans van een re-integratietraject hangt heel vaak af van dit soort informele contacten met een vertrouwenspersoon binnen de onderneming. En zelfs nadien, als blijkt dat de samenwerking toch stopgezet wordt, kan het ook geen kwaad om in contact te blijven. Want uit elk traject kun je leren.

Lynn Germeys, beleidsadviseur re-integratie bij VDAB: “Ook als werkgever is het belangrijk om steeds te kijken naar wat mensen wel nog kunnen, in plaats van wat er niet meer lukt. Door daar de focus te leggen ontdek je vaak nieuwe mogelijkheden.” 

Meer informatie