Wegwijs in de etiketten op voedingsverpakkingen (deel 2/3)

Je werd bij het boodschappen doen vast al wel geconfronteerd met de massa informatie op de verpakkingen. Hoe moet je de informatie op die etiketten interpreteren en de goede producten kiezen ? Het vervolg op ons artikel van vorige maand.

Deel 2 : de tabel met de samenstelling

De tabel met de samenstelling is informatie die verplicht moet worden weergegeven op de verpakking van elk voedingsproduct. De tabel vermeldt de voedingswaarde per portie en per 100 g van het voedingsmiddel, alsook de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH of GDA).

De voedingswaarde

De tabel met de samenstelling vermeldt de energiewaarde van het product in kilocalorieën en in kilojoules. In België gebruiken we vaker de aanduiding in calorieën, terwijl joules vooral op internationaal niveau worden gebruikt.

De tabel vermeldt ook de hoeveelheid van verschillende voedingsstoffen :

• Eiwitten, die helpen bij de opbouw en de werking van onze cellen.
• Koolhydraten, die de belangrijkste bron van energie vormen voor het lichaam
  • De hoeveelheid suikers wordt vermeld, want een te grote consumptie kan schadelijk zijn voor de gezondheid (diabetes, cardiovasculaire aandoeningen, enz.)
• Vetten, dat zijn dierlijke en plantaardige vetstoffen. Ze vormen een reserve voor het lichaam, maar zijn ook onmisbaar voor de goede werking ervan
  • De hoeveelheid verzadigde vetzuren wordt vermeld, want een te grote consumptie kan schadelijk zijn voor de gezondheid (cardiovasculaire aandoeningen, sommige kankers, enz.)
• Voedingsvezels, die zorgen voor de goede werking van de spijsvertering
• Natrium, dat een bestanddeel van zout is. Het is noodzakelijk voor het lichaam, maar een te grote consumptie kan schadelijk zijn voor de gezondheid (hoge bloeddruk, enz.)

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheden

De tabel vermeldt ook de verhouding (als percentage) met de dagelijkse voedingsbehoeften. Die verhouding is gebaseerd op een portie van het product, niet op de waarde voor 100g.

Deze informatie is gebaseerd op de referentiewaarden voor een typische volwassen in goede gezondheid, met een gemiddelde leeftijd en gewicht. Er wordt geen rekening gehouden met de behoeften met betrekking tot de leeftijd, de gezondheidstoestand of de fysieke activiteit.

Je moet die informatie dus niet zomaar klakkeloos overnemen !

Stel jezelf liever de vraag "is dit van toepassing op mij?", "zit ik boven of onder het gemiddelde gewicht?", "heb ik meer specifieke behoeften op basis van mijn gezondheidstoestand?" enz.

En vraag jezelf ook af hoeveel een portie van het product precies is. Als een portie bijvoorbeeld één koekje is (30 g) en je eet er vier, dan moet je de referentiewaarde vermenigvuldigen met vier.

Voor kinderen en jongeren moet die informatie nog meer met een korrel zout worden genomen, want de behoeften zijn erg specifiek en verschillend, afhankelijk van de leeftijd.

Tips en valkuilen

Om goede keuzes te maken, kan je in de tabel met de samenstelling gaan kijken of het product een grote hoeveelheid voedingsstoffen bevat die niet goed zijn voor de gezondheid:

• Hoeveel klontjes suiker (5g) zitten er in één portie ?
• Hoeveel koffielepels olie (5g) zitten er in één portie ? Wat is de belangrijkste bron ervan in de ingrediëntenlijst ?
• Hoeveel snuifjes zout (1g) zitten er in één portie 

Pas op met beweringen zoals "light" of "caloriearm" of "met een laag gehalte aan":

• Om te beginnen betekent dat niet ZONDER
• Afhankelijk van het product is het niet duidelijk wat er precies wordt bedoeld met "light": bevat het product minder vet? Of minder suiker?
• Wat wordt er gebruikt ter vervanging daarvan? Vaak zijn dat additieven, vet of suiker
• Mensen hebben de neiging om meer te eten omdat het een lightproduct is. Resultaat: ze krijgen hetzelfde aantal calorieën binnen… en soms zelfs meer!
• Vergeet niet dat het ook een business is en dat die producten vaak duurder zijn

Wat moet je onthouden?

• Kijk liever naar de kwaliteit van de samenstelling dan naar de kwantiteit (calorieën):
  • Let op overmatige hoeveelheden suiker, zout en verzadigde vetten
• Houd rekening met de werkelijk geconsumeerde portie

Vergeet nooit dat een perfecte voeding niet bestaat, maar dat je wél altijd kritisch kunt blijven en een zo goed mogelijke keus kunt maken binnen het aanbod van de beschikbare producten.

Voor wie nog wat verder wil gaan :
Experconsult organiseert een activiteit rond het lezen van etiketten in het kader van één van onze workshops BEFIT FOOD. Aarzel niet contact op te nemen met experconsult voor meer informatie.

Astrid Bovesse
Diëtiste bij Experconsult