Wat is het?

De elektronische sigaret is een toestelletje dat ontworpen werd om de handeling van het roken na te bootsen, zonder dat men werkelijk tabak verbruikt. Het heeft doorgaans de vorm van een cilindertje, dat iets langer is dan een echte sigaret. In het apparaat bevinden zich een batterij, een microprocessor, een verstuiver en een patroon met de te verstuiven vloeistof.

De voornaamste ingrediënten in dit patroon zijn:

  • Nicotine: is niet altijd maar toch zeer vaak aanwezig, beschikbaar in verschillende concentraties
  • Kunstmatig aroma
  • Propyleenglycol

Wanneer de gebruiker aan de e-sigaret ‘trekt’, activeert de microprocessor de verstuiver, die de ingeademde lucht vermengt met de vloeistof uit het patroon. Het dampvormige mengsel wordt geïnhaleerd – van ‘roken’ is geen sprake meer, wel van ‘dampen’.

De verdamping van glycol geeft het gevoel van de rook van een echte sigaret en het uiteinde van de cilinder is zelfs uitgerust met een rode LED die een indruk van verbranding geeft.


Schadelijke stoffen?

Bij het gebruik van de elektronische sigaret wordt een duidelijk zichtbare ‘damp’ uitgeblazen. Deze damp bestaat uit propyleenglycol, kunstmatige aroma’s en (in vele gevallen) nicotine. Het bestanddeel propyleenglycol is onschadelijk voor de gezondheid.

De kunstmatige aroma’s kunnen voor personen in nabijheid luchtwegirritatie uitlokken.

Nicotine is schadelijk, deze kan ook geïnhaleerd worden door personen in nabijheid.

De apparaten worden vervaardigd buiten de legale farmaceutische circuits en worden bijgevolg niet onderworpen aan de strenge controles op vlak van kwaliteit, veiligheid en doeltreffendheid, zoals voor geneesmiddelen verplicht is. Er bestaat dus een risico op nicotineoverdosering als het apparaat niet naar behoren werkt.

Recente tests wijzen op de aanwezigheid van  kankerverwekkende stoffen (zoals formaldehyde, acroleïne en acetaldehyde) en misschien ook schadelijke metalen (nikkel, chroom, cadmium) in de rook van elektronische sigaretten (OIVO, Hoge gezondheidsraad).

Bovendien is er nog weinig informatie beschikbaar over de langetermijngevolgen.


Wat zegt de wetgeving?

De Wet van 22 december 2009 ter bescherming van werknemers tegen tabaksrook vermeldt wat de wetgever onder ‘roken’ verstaat.  Roken is ‘het roken van tabak, producten op basis van tabak of van soortgelijke producten’.

Apparaten waarin extracten van tabak zijn verwerkt (en nicotine is afkomstig uit de tabaksplant) voldoen dus aan de wettelijke definitie van een tabaksproduct. Het gebruik van de e-sigaret is dus aan dezelfde beperkingen onderworpen als het gebruik van de klassieke sigaret.

Artikel 13 van dezelfde wet stelt dat "elk element dat tot roken kan aanzetten of dat laat geloven dat roken toegestaan is, verboden is [in de werkruimten en het gemeenschappelijk vervoermiddel van en naar het werk dat ter beschikking wordt gesteld van het personeel]." Gezien het feit dat een elektronische sigaret zo is ontworpen dat het sterk op een klassieke sigaret lijkt wordt het apparaat door het FOD WASO in een circulaire van 13/12/2013 duidelijk opgevat als een element dat tot roken kan aanzetten. Het gebruik ervan op de werkvloer is dus aan hetzelfde verbod onderhevig als het gebruik van de klassieke sigaret, zelfs indien het om de variant gaat die geen nicotine bevat.
 

Is de e-sigaret effectief als middel om te stoppen met roken?

Door de producenten wordt de e-sigaret vaak aangeprezen als hulpmiddel om te stoppen met roken. Strookt dit met de waarheid?

Een aantal studies werden uitgevoerd naar de effectiviteit van de elektronische sigaret als middel om te stoppen met roken.

Uit één studie blijkt dat e-rokers meer kans maken dan niet-e-rokers om het per dag met minder sigaretten te gaan doen. Dezelfde studie vond evenwel geen verschil tussen de kansen op het effectief stoppen met roken van e-rokers en niet-e-rokers. (Adkinson et al, 2013).

Onderzoekers van een tweede studie concludeerden dat de kans om per dag minder te roken voor de gebruiker van de e-sigaret iets hoger lag dan voor de gebruiker van de nicotinepleister (Bullen et al, 2013).

Een derde studie toonde eveneens geen significante invloed van het roken van e-sigaretten op het vermogen te stoppen met roken (Grana et al, 2013).

E-rokers hebben een iets hogere kans er in te slagen minder ‘echte’ sigaretten te gaan roken, zo wijzen sommige studies uit. Echter de gezondheidswinst van het minder gaan roken is gering. Volledig stoppen daarentegen heeft een zeer gunstig gezondheidseffect.

Een ander tegenargument is, dat de vorm van de e-sigaret drempelverlagend zou kunnen zijn om terug de gewoonte van het roken te hervatten. Immers verslaving bestaat ook uit een psychische en een gedragscomponent.

 

Opleiding sensibilisatie van het personeel rond de gevaren van tabak

Cohezio biedt ook een opleiding aan rond het stoppen met roken en de gevaren ervan. Meer info vindt u op de opleidingsfiche.


Bronnen:

  • Hoge Gezondheidsraad advies 9265 (oktober 2015) rond elektronische sigaretten
  • OIVO "De elektronische sigaret en stoppen met roken: wondermiddel of paard van Troje?"
  • Adkinson et al (2013) "Electronic nicotine delivery systems" in Am J Prev Med 2013; 44:207-2015
  • Bullen et al (2013) "Electronic cigarettes for smoking cessation: a randomized control trial" in Lancet 2013; 382:1629-1637
  • Grana et al (2014) "E-cigarettes: a scientific review"
  • Grana et al (2013) "Background paper on e-cigarettes"